Misstanden in de modewereld
- Mirjam Pruis
- Jan 12, 2016
- 4 min read
Waar komt mijn kleding vandaan? Waarom zijn er zoveel misstanden in de modewereld? Hoe kan ik iets doen aan betere arbeidsomstandigheden voor kledingarbeiders? Allemaal vragen die ons vaak worden gesteld. In deze Q&A geef ik antwoord.
Q: Waar komt mijn kleding vandaan?
A: Dat is niet gemakkelijk te achterhalen. Je kunt de modeindustrie zien als een keten met allemaal verschillende schakels. Elke schakel draagt bij aan de productie van onze kleding. Laten we het eens bekijken aan de hand van een simpel shirt.
De grondstof die als basis dient voor onze t-shirts is meestal katoen. Het katoen in dit voorbeeld wordt geplukt in Oezbekistan, een land ten zuiden van Rusland. Daar wordt katoen verbouwd, geplukt, schoongemaakt en in grote hoeveelheden verkocht aan een weverij in Polen, waar ze het katoen tot een stof weven. Vervolgens wordt de katoenen stof naar de Filipijnen gevlogen om daar te worden geverfd, in de kleuren die door de ontwerper in Nederland zijn bedacht. Daarna kan de stof richting India, China of Bangladesh (de 3 landen waar de meeste kleding wordt geproduceerd) en wordt het in een fabriek door soms wel 25 (!) verschillende mensen in elkaar genaaid. Dit laatste land, waar de kleding in elkaar wordt genaaid, wordt op het label vermeld.
Q: Waarom zijn er zoveel misstanden in de modewereld?
A: Dit vraagt enige uitleg. Wereldwijd werken er 40 miljoen mensen in de mode-industrie, van katoenplukkers en naaisters tot kledingverkopers. Voor de meeste banen die te maken hebben met de productie van kleding, heb je geen speciale opleiding nodig. Natuurlijk moet je weten hoe je katoen plukt of hoe een naaimachine werkt, maar dat leer je vaak redelijk snel door gewoon maar te beginnen. Het meeste werk is handenarbeid. Machines kunnen veel, maar voor het maken van kleding zijn mensen nodig om die machines te bedienen. Doordat het werk niet moeilijk te leren is, kan iedereen heel snel aan de slag in de kledingindustrie. Dat betekent echter ook dat mensen snel inwisselbaar zijn. Wil jij het werk niet meer doen? Dan is er morgen iemand die jou kan vervangen. Dit is erg belangrijk om je te realiseren omdat het bijdraagt aan de slechte arbeidsomstandigheden in de modeindustrie. Want als jij morgen vervangbaar bent, wat heb je dan te eisen? Wat ook meespeelt is dat kleding wordt geproduceerd in landen waar grote armoede en sociale ongelijkheid heerst. Vaak is het werken in een kledingfabriek voor mensen van het platteland in India en Bangladesh de enige manier om geld te verdienen. Met het geld dat ze verdienen onderhouden ze hun hele familie. Als er zoveel mensen afhankelijk zouden zijn van jouw baan, zou jij dan op durven komen voor je rechten? Grote kans dat je ontslagen wordt, want immers, voor jou 10 anderen. Veel mensen in India, Bangladesh of China ondergaan daarom wat er maar nodig is om hun baan te behouden in de hoop op een betere toekomst. En zo ontstaan oneerlijke arbeidsomstandigheden.
Naast de omstandigheden in de landen waar de kleding wordt gemaakt, spelen ook de ongelijke verhoudingen tussen modemerken, handelaren, fabrieken en arbeiders mee. Westerse modemerken maken ontzettend veel winst met het verkopen van kleding. Deze winst vloeit meestal niet terug naar het begin van de keten. Merken kiezen er vaak voor om dit geld te investeren in grote marketingcampagnes (billboards met supermodellen) of luxe winkelpanden. Een oneerlijke verdeling speelt dus ook mee in de misstanden.
Q: Hoe kan ik iets doen aan betere arbeidsomstandigheden voor kledingarbeiders?
A: We horen vaak dat het moeilijk is om in je eentje bij te dragen aan betere omstandigheden in de modeindustrie. Heeft dat wel nut? Ja dat heeft het! Je kunt zeker wat doen, ook in je eentje. Vergeet niet dat jij een machtige consument bent. Je koopt kleding en dat maakt jou belangrijk voor de personen die het voor het zeggen hebben in de modebranche. Als we morgen massaal vragen om eerlijke kleding en ook laten zien dat we het écht menen door een dag niet te shoppen, reken maar dat er dan naar ons geluisterd wordt.
Wat je kunt doen als je wilt bijdragen aan betere arbeidsomstandigheden:
1. Koop 'fair fashion'. Net als voor bananen en koffie zijn er voor kleding keurmerken ontwikkeld. Als een kledingitem een van de volgende keurmerken heeft, dan kun je ervan uitgaan dat het onder eerlijke omstandigheden is geproduceerd. Maar let op, niet alle keurmerken zijn even betrouwbaar! Check altijd online waar een keurmerk voor staat.
2. Gebruik apps bij het shoppen. Via Rank a Brand en Fair Fashion! kun je jouw favoriete merk checken. Hoe scoren ze op hun inzet voor het milieu, klimaat of arbeidsomstandigheden? Of gebruik de apps Eerlijk winkelen en Talking dress als je gaat shoppen voor 'fair fashion' adresjes in jouw stad.
3. Daag je favoriete merk uit! Geef in de winkel aan dat je het belangrijk vindt dat jouw favoriete kleding onder eerlijke omstandigheden wordt geproduceerd. Vraag naar het verhaal achter de kleding; waar komt het vandaan? Onder welke omstandigheden wordt het gemaakt? Grote kans dat ze het in de winkel niet weten, maar het maakt zeker indruk als je er naar vraagt! Je kunt ook altijd het hoofdkantoor mailen of contact zoeken via social media om antwoord te krijgen op je vragen.
Comments